5 mei 2024

In een mythe doet een Griekse God een uitspraak die ik zelf graag in de praktijk breng. Wat een mazzel dat ik lesgeef, want ja hoor: wanneer leerlingen een scheldwoord, vaak Engels, laten ontsnappen, schieten ze in de lach als ik zo streng mogelijk roep:

‘Zeg, wat passeert daar de haag van je tanden?’

Het is sowieso lekker om minder gangbare uitdrukkingen te gebruiken en de verbazing op de gezichten van jonge mensen te zien. De huisarts schreef mij ter bestrijding van een pijntje een pil voor die volgens hem ‘werkte als een tiet’.

Dat heeft niets met borstvoeding te maken, legde ik mijn leerlingen uit.

‘Je bent een scheet’, zei mijn moeder onlangs.

Ik maakte een lijstje uitdrukkingen en verstopte deze ertussen. Eens kijken of leerlingen op de hoogte zijn van de betekenissen. Zo niet, dan mochten ze ernaar gissen.

Enkelen kennen de uitdrukking blijkbaar, of kunnen goed raden: ‘Je bent een schatje’, ‘schattig’, of ‘heel lief’, noteerden ze.

Iemand schreef ‘niet zichtbaar zijn, maar toch enorm dodelijk’.

Huh, dódelijk?

Ja, dat stond er echt!

Een ander bleef dicht bij de banalere betekenis en pende neer: ‘soms moet je ze laten gaan’, haha! Tot mijn verbazing las ik ook een paar negatieve betekenissen: ‘Je bent slecht’, ‘raar’.

Zelfs ‘klootzak’ was opgeschreven in een nog net leesbaar handschrift.

Die leerling vond het misschien gewoon prettig dat hij/zij/hen dit specifieke woord nu eindelijk mocht opschrijven zonder straf te riskeren. Je weet het niet altijd, bij leerlingen van rond de 15, 16 jaar.

Gelukkig vroeg ik ook aan ze welke uitdrukkingen ze zelf gebruiken, liefst uitdrukkingen die hun ouders of grootouders niet kennen. Daarvan leerde ik weer iets nieuws, want wat blijkt?

Er bestaat zoiets als W rizz.

Engels inderdaad, dus spreek het uit als ‘dabbel joe rizzzz’.

Stel, iemand die jij leuk vindt staat niet meteen open voor je avances, je bent niet het juiste type misschien, of draagt niet de goede kleding. Maar, als je W rizz hebt, ben je in staat om iets extra’s in te zetten waardoor het betreffende ‘doelwit’ smelt en geneigd is alles te doen wat je maar wilt. En hij/zij/hen is dan dus ge-rizzed! Leuk weetje, toch?

Deze nieuwigheidjes in de taal zijn wonderlijk en als we er al van op de hoogte zijn, nemen wij ‘oudjes’ ze niet automatisch over.

Dus schrok ik afgelopen kerst van mezelf toen ik zomaar nice zei bij het uitpakken van een paar sokken. Waarschijnlijk is het gebruik van nice bij de jeugd al lang over datum.

Laat W rizz rap door de haag van je tanden komen, want voor je het weet is deze uitdrukking op haar retour en verdwijnt ze ver terug in de tijd om de Griekse Goden te verbazen.

_{Column, geschreven voor en gepubliceerd in WIJS Enschede, mei 2024}